عوامل مؤثر بر بسته‌بندی
عوامل مؤثر بر بسته‌بندی
الزامات
- کیفیت مناسب
- سازگاری بسته با محصول
- الزامات شرایط محیطی (به‌ویژه از لحاظ ایمنی)
- سازگاری با طبیعت و محیط زیست
محافظت و نگهداری در برابر
- آسیب‌های مکانیکی
- در طول توزیع
- در طول انبارش
آسیب‌های شیمیایی
- اکسیداسیون
- فراریت
- فاسد شدن
- اثر متقابل بسته و محصول
- آسیب‌های محیطی
- میکروبی / حشرات / حیوانات آلوده
- مشخصات و اطلاعات
- جاذبه‌های بازار
- راحتی مصرف‌کننده
گونه‌های بسته‌بندی
بسته‌ها گونه‌های متفاوت دارند. برای مثال یک بسته انتقالی یا بسته توزیعی گونه‌ای از بسته‌بندی است که برای حمل در کشتی و جابه‌جایی در فروشگاه استفاده می‌شود. برخی مواقع بسته‌ها را بر اساس لایه موجود و عملکرد به دسته‌های اولیه، ثانویه و… تقسیم می‌کنند.
- بسته‌بندی اولیه – معمولاً کوچک‌ترین واحد توزیع یا بکارگیری است و نخستین لایه در برگیرنده محصول است که در تماس مستقیم با محصول می‌باشد و آن را در بر می‌گیرد
- بسته‌بندی ثانویه – بیرون از بسته‌بندی اولیه است – می‌تواند برای گروه‌بندی کردن بسته‌های اولیه باشد. از این نوع بسته بندی بیشتر برای بسته بندی محصولاتی استفاده می‌شود که نیاز به ارائه به صورت پکی وجود دارد مانند بسته بندی زعفران که بسته بندی ثانویه دارد.
- بسته‌بندی سوم – برای حمل در کشتی و توزیع عمده بکار گرفته می‌شود. – این بسته بندی صرفا با هدف محافظت از بسته بندی اولیه و ثانویه طراحی می‌شود.
این سه گونه بسته‌بندی به عنوان راهنمای کلی ارائه شد، رده‌بندی‌های زیر می‌تواند مثالی از گونه‌های بسته‌بندی و ساختارهای آن باشد.
- روکش‌دار
- بطری‌ها
- محافظ‌های بادکنکی
- قوطی‌ها
- پاکت
- کیف‌های پلاستیکی
- بسته پوست
- پیچیدنی‌ها
- جعبه‌ها
- کارتن‌ها و کارتن‌پلاست‌ها
- بسته‌های کوچک مقوایی
- حمل‌کننده‌های چرخ‌دار
- کانتینر حجیم میانی
- کانتینر
- بشکه
مواد و چاپ در بسته‌بندی
بسته‌بندی را می‌توان بر اساس مواد اولیه به‌کار رفته در تولید بسته‌بندی طبقه‌بندی کرد. متداول‌ترین نمونه‌ها عبارتند از:
- کاغذ
- مقوا
- چوب
- فلز
- شیشه
- پلاستیک
- تلفیق مواد مختلف و چند لایه
همچنین گونه‌های بسته‌بندی را می‌توان بر اساس گونه و تکنیک چاپ به‌کار رفته در تولید آنها (چاپ روی بسته‌بندی و عملیات تکمیلی) نیز طبقه‌بندی کرد[۴]:
- چاپ افست (خشک و تر)
- چاپ سیلک‌اسکرین
- چاپ فلکسو
- چاپ گراوور
- چاپ جوهر افشان
- چاپ بالشتکی
- چاپ لترپرس و طلاکوبی
مصارف بسته‌بندی
بسته‌بندی در صنعت کاربرد فراوانی دارد و به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شود:
بسته‌بندی ساده و عمومی همچون بسته‌بندی لوازم منزل جهت جابجایی، گاهی این بسته‌بندی جنبه زیبایی محصولات را دارد که با بکارگیری از تلفیق صنعت و طراحی بسته‌بندی‌های زیبایی جهت جلب توجه مشتری انجام می‌پذیرد.
حالت دیگر بسته‌بندی‌هایی است که جهت ترابری کالاها انجام می‌پذیرد که جهت حفاظت کالا در برابر فشارهای احتمالی گرد و غبار رطوبت انجام می‌پذیرد. در این گونه بسته‌بندی استحکام بسته‌بندی از ضروریات می‌باشد که همچنین باعث چیدمان مناسب تر کالاها در ترابری و انبار کردن می‌شود
بسته‌بندی مناسب بار، تأثیر مستقیمی با سلامت بار و صرفه جویی در هزینه‌های ترابری دارد.
اهداف بسته‌بندی
اهداف بسته‌بندی از یک استراتژی بازاریابی یکپارچه، به منظور جلب توجه خریدار و مصرف کننده تبعیت می کند. بسیاری از مصرف کنندگان پیش از هر گونه خریدی، کالای مورد نظر را با بسته‌بندی آن قضاوت می کنند. یکی از اهداف بسته‌بندی، هویت دهی به محصول است. به عنوان مثال بطری Coca Cola را در نظر بگیرید، برند کوکا فوراً قابل تشخیص است و این محصول را به سمت شهرت جهانی سوق می دهد. در بسیاری از موارد، تمرکز بر اهداف بسته‌بندی آنقدر مهم است که هزینه ای بیش از خود محصول دارد تا جایی که برخی از صاحب‌نظران بازاریابی اعتقاد دارند که بسته‌بندی باید در بین اهداف چهار P بازاریابی قرار گیرد.
کارتن بسته‌بندی
امروزه بسته‌بندی توسط کارتن رواج بیشتری یافته و این سبک از بسته‌بندی یکی از استانداردترین روش‌ها در جهان می‌باشد، کارتن‌های بسته‌بندی با توجه به اجناسی که در درون آنها برای بسته‌بندی قرار می‌گیرند، در ابعاد، اندازه‌ها و گونه‌های مختلفی طراحی و ساخته می‌شوند، کارتن‌های بسته‌بندی از لحاظ گونه ساخت نیز متفاوت بوده و از گونه‌های کارتنی چندلایه گرفته تا پلاستیکی گوناگونی دارند. مهم‌ترین دسته‌بندی برای کارتن‌های بسته‌بندی را می‌توان در ساختار زیر بیان کرد:
- کارتن فریت
- کارتن اسباب کشی
- کارتن اداری
روش کار و بیس این سه گونه کارتن یکسان بوده و تفاوت اصلی آنها در فناوری ساخت آنها می‌باشد، برای مثال کارتن فریت بار معمولاً دارای مقاومت بالاتری بوده و در مدل‌های ۳٬۴ و ۵ لایه ساخته می‌شوند. این گونه از کارتن بسته‌بندی نسبت به ضربه دارای مقاومت بالاتری بوده و طبعاً قیمت بالاتری نیز دارند. کارتن اداری و کارتن اسباب کشی همسانی بالاتری داشته و فناوری ساخت بسیار شبیه‌تری دارند، از این گونه کارتن‌ها برای مصارف عمومی مانند بسته‌بندی لوازم و حمل اسباب و اثاثیه استفاده می‌شود. در کارتن فریت بار چون ممکن است بار چند مدت در کارتن باقی بماند برای همین گونه فلوت برای ساخت کارتن باید دارای استحکام بالایی باشد برای همین از فلوت ریز و محکم استفاده می‌شود ولی در مورد کارتن اسباب کشی قضیه به صورت دیگری می‌باشد و کارتن به دو صورت می‌تواند استفاده شود کارتن ۳ لایه برای اجناس سبک و کارتن ۵ لایه برای اجناس سنگین مانند کتاب و شکستنی و در مورد کارتن اداری از دو مدل کارتن در ابعاد بزرگ استفاده می‌شود و چون وسایل بیشتر سنگین هستند از کارتن ۵ لا استفاده می‌شود. برای توضیح بیشتر خدمت شما کارتن‌ها از نظر استفاده در زمینه‌های مختلف خود درجه‌بندی می‌شوند برای مثال برای اسباب کشی از اسباب کشی که کارتنی ۵ لایه با کرافت متوسط می‌باشد استفاده می‌شود و برای ارسال بار به بیرون از کارتن ویژه فریت بار که کارتن ۵ لایه با کرافت سنگین و دارای فلوت اضافه استفاده می‌گردد و همان‌طور که اشاره شد برای هر گونه بسته‌بندی کارتن با فلوتینگ مخصوص جنس مورد نظر استفاده می‌شود
گونه‌های جعبه‌ها
- ساختار جعبه‌های تلسکوپی
- جعبه‌های سینی شکل
- جعبه‌های کشویی
گونه‌های بسته‌بندی صنعتی و تجاری
دستگاههای بسته‌بندی صنعتی و تجاری در دو گونه خودکار و نیمه خودکار در بازار رواج دارد که برخی از آنها به شرح ذیل است.
- دستگاه بسته‌بندی خانگی
- دستگاه بسته‌بندی خشکبار
- دستگاه بسته‌بندی توزین دار
- دستگاه بسته‌بندی استرچ پالت
- دستگاه شیرینگ
- دستگاه بسته‌بندی حبوبات
- دستگاه بسته‌بندی پودری
- دستگاه بسته‌بندی سیل وکیوم
در این میان گروه صنعتی چرندابی با بهره گیری از فن آوری نوین در صنایع غذایی برای ایجاد دستگاههای بسته بندی بروز و اتوماتیک تلاش و توانسته رضایت مشتریان خود را جلب نماید